Ο άνθρωπος και το πεπρωμένο

Parerga und paralipomena

“Ξέρετε τι σήμαινε για μένα αυτό το καλοκαίρι; Αδιάκοπο ενθουσιασμό για τον Σοπενχάουερ και μια σειρά πνευματικών απολαύσεων που δεν τις είχα ζήσει μέχρι τότε… Δεν ξέρω αν κάποτε θ’ αλλάξω γνώμη, τώρα πάντως είμαι πεπεισμένος ότι ο Σοπενχάουερ είναι ο πιο μεγαλοφυής απ’ όλους τους ανθρώπους… Όταν τον διαβάζω, δεν μπορώ να καταλάβω πώς μπόρεσε το όνομά του να μείνει άγνωστο.

Το πολύ-πολύ μία εξήγηση υπάρχει, εκείνη ακριβώς που τόσο συχνά επαναλαμβάνει ο ίδιος, ότι δηλαδή σ’ αυτόν τον κόσμο σχεδόν μόνο ηλίθιοι υπάρχουν”. (ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ, Αύγουστος 1869, από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)