Leo Strauss: Τι είναι πολιτική φιλοσοφία; και τα τρία κύματα της νεωτερικότητας

Κυκλοφορεί

Η κρίση της νεωτερικότητας αυτο-αποκαλύπτεται, ή αλλιώς συνίσταται, στο γεγονός ότι ο σύγχρονος δυτικός άνθρωπος δεν γνωρίζει πλέον τι θέλει – με άλλα λόγια, δεν πιστεύει πλέον ότι μπορεί να διακρίνει το καλό από το κακό, το σωστό από το λάθος. Μέχρι τις πιο πρόσφατες γενιές, εθεωρείτο δεδομένο ότι ο άνθρωπος μπορεί να διακρίνει το καλό και το κακό, τη δίκαιη, την καλή ή την άριστη κοινωνική οργάνωση – εν ολίγοις, εθεωρείτο δεδομένο ότι η πολιτική φιλοσοφία είναι εφικτή και απαραίτητη. Στην εποχή μας η πίστη αυτή έχει αποδυναμωθεί. Σύμφωνα με την επικρατούσα αντίληψη, η πολιτική φιλοσοφία δεν είναι εφικτή: δεν ήταν παρά μια ονειροβασία, ενδεχομένως ευγενής, σε κάθε περίπτωση όμως ονειροβασία. Μολονότι υπάρχει ευρεία συναίνεση επ’ αυτού, οι απόψεις διίστανται στο ερώτημα γιατί η πολιτική φιλοσοφία βασίστηκε σε μια θεμελιώδη πλάνη. Σύμφωνα με μία κοινώς διαδεδομένη αντίληψη, η πραγματική γνώση, αυτή που δικαιούται να φέρει το όνομα αυτό, είναι η επιστημονική γνώση? αυτή, όμως, δεν μπορεί να επικυρώσει αξιολογικές κρίσεις? περιορίζεται σε γεγονοτικές κρίσεις? ωστόσο, η πολιτική φιλοσοφία προϋποθέτει ότι οι αξιολογικές κρίσεις μπορούν να επικυρωθούν με ορθολογικό τρόπο. Σύμφωνα με μια λιγότερο διαδεδομένη αλλά πιο εξεζητημένη αντίληψη, η κυρίαρχη διάκριση των γεγονότων από τις αξίες αποδεικνύεται αβάσιμη, διότι οι κατηγορίες της θεωρητικής κατανόησης συνεπάγονται, τρόπο τινά, τις αξιολογικές αρχές? οι αξιολογικές αρχές, όμως, σε συνδυασμό με τις κατηγορίες της κατανόησης, είναι ιστορικά μεταβλητές? μεταβάλλονται από εποχή σε εποχή? επομένως, δεν μπορεί να δοθεί απάντηση στο ερώτημα «Τί είναι σωστό και λάθος;» ή «Ποιά είναι η καλύτερη κοινωνική οργάνωση;» με έναν τρόπο καθολικά έγκυρο, με έναν τρόπο που να είναι έγκυρος σε όλες τις ιστορικές περιόδους, όπως αξιώνει η πολιτική φιλοσοφία. Συνεπώς, η κρίση της νεωτερικότητας συνιστά, πρωτίστως, κρίση της νεώτερης πολιτικής φιλοσοφίας.