Γκωγκέν

Gauguin

Όλα θα ήταν ευκολότερα, το δίχως άλλο, αν μπορούσαμε να τον κρίνουμε απλώς και μόνο ως ζωγράφο και γλύπτη, περιοριζόμενοι στην περιγραφή του καλλιτεχνικού του ύφους και αφήνοντας στην άκρη όλα τα άλλα. Ωστόσο, η προσωπικότητά του είναι αδύνατον να “στριμωχτεί” στα όρια της τέχνης. Από την ημέρα του θανάτου του, πριν από έναν περίπου αιώνα, στις μακρινές Νήσους Μααρκέσας της Γαλλικής Πολυνησίας, το όνομα του Πωλ Γκωγκέν ανακαλεί στην συλλογική μνήμη όχι μόνο έναν καλλιτέχνη, αλλά και μια θρυλική προσωπικότητα. Άλλωστε, εξίσου σημαντική με το έργο του είναι και η περιπέτεια που αντικατοπτρίζεται σε αυτό. Πρόκειται για μια περιπέτεια η οποία ξεκινά, επισήμως, την 1η Απριλίου 1891, όταν σαλπάρει από τη Μασσαλία το “Oceanie”, με προορισμό τον Νότιο Ειρηνικό· στην πραγματικότητα όμως, η περιπέτεια είχε ξεκινήσει νωρίτερα, με τις “εξορμήσεις” στον Παναμά και τη Μαρτινίκα, το 1887, ή με τα μακρά διαστήματα παραμονής του στη Βρετάνη, ή, ενδεχομένως, ακόμη πιο νωρίς, την εποχή της νιότης του, όταν όργωσε τις θάλασσες ως ναυτικός. Όλα αυτά τα ταξίδια και οι επιστροφές επιτρέπουν στον Γκωγκέν να γνωρίσει την άλλη όψη της αποικιοκρατίας και να συντονιστεί με τον παλμό μιας άγνωστης μερίδας της ανθρωπότητας, μια μερίδα η οποία απειλήθηκε με αφανισμό από την “πρόοδο” που έφερε η εισβολή του Ευρωπαϊκού πολιτισμού.